การอบรมเชิงปฏิบัติการ “วัยเพชรรู้ทันสื่อ” ณ โรงเรียนผู้สูงอายุ

การอบรมเชิงปฏิบัติการ “วัยเพชรรู้ทันสื่อ” ณ โรงเรียนผู้สูงอายุเทศบาลตำบลเชียงรากน้อย

คณะกลุ่มวิจัยสื่อสารเพื่อการพัฒนา สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเอเชีย มหาวิทยาลัยมหิดล โดย รองศาตราจารย์ ดร.ขวัญจิต ศศิวงศาโรจน์, ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธีรพงษ์ บุญรักษา, ดร.สิรินทร พิบูลภานุวัธน์ และดร.ณรงเดช พันธะพุมมี ได้เข้าจัดการอบรมเชิงปฏิบัติการ “วัยเพชรรู้ทันสื่อ” ภายใต้โครงการพัฒนาศูนย์วิชาการและปฏิบัติการด้านการรู้เท่าทันสื่อของผู้สูงอายุไทย ให้แก่ผู้สูงอายุโรงเรียนผู้สูงอายุเทศบาลตำบลเชียงรากน้อย จำนวน 50 คน เมื่อวันที่ 15 ธันวาคม 2565 ณ เทศบาลตำบลเชียงรากน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ในโอกาสนี้ ได้รับเกียรติจาก Nippon Hoso Kyokai (NHK) หรือ สมาคมแพร่ภาพกระจายเสียงแห่งประเทศญี่ปุ่น ซึ่งเป็นบรรษัทกระจายเสียงและแพร่ภาพแห่งสาธารณะแห่งเดียวของประเทศญี่ปุ่น มาถ่ายเก็บภาพบรรยากาศการจัดการอบรมดังกล่าว เพื่อนำไปผลิตสารคดีเผยแพร่ต่อทั่วโลกถึง 160 ประเทศด้วยกัน

ภายในการอบรมครั้งนี้ ได้นำนวัตกรรมเกมออนไลน์ ภายใต้ชื่อ เกมออนไลน์ “หยุด คิด ถาม ทำ” หรือ STAAS (สต๊าซ) มาใช้ประเมินทักษะการรู้ทันสื่อของผู้สูงอายุก่อนเข้ารับการอบรมหลักสูตร “วัยเพชรรู้ทันสื่อ” ซึ่งเป็นเครื่องมือให้ผู้สูงอายุได้เรียนรู้ การรู้เท่าทันสื่อ และฝึกทักษะ “หยุด คิด ถาม ทำ” อันเป็นหัวใจสำหคัญของหลักสูตรฯ จากนั้นได้เข้าสู่กระบวนการเรียนรู้ของหลักสูตรฯ ผ่านกิจกรรมต่าง ๆ ในหัวข้อ “สื่อบอก สื่อหลอก”  “รู้ทันตนเอง” และคาถารู้ทันสื่อ “หยุด คิด ถาม ทำ” เพื่อสร้างความตระหนักการรู้เท่าทันสื่อในยุคปัจจุบัน เป็นการสร้างภูมิคุ้มกันให้กับผู้สูงอายุในการป้องกันการถูกหลอกลวง หรือตกเป็นเหยื่อของข้อมูลปลอมจากสื่อ ตลอดจนเป็นการสร้างนักสื่อสารสุขภาวะเพื่อส่งเสริมให้ผู้สูงอายุเกิดประสบการณ์เรียนรู้ที่สร้างแรงจูงในการช่วยให้ผู้อื่นรู้เท่าทันสื่อ และให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่อคนในชุมชนที่จะนำไปสู่การสร้างสังคมสูงวัยของไทยให้เข้มแข็งและปลอดภัยต่อไป

หลักสูตร “วัยเพชรรู้ทันสื่อ” เป็นหลักสูตรเสริมสร้างสมรรถนะการรู้เท่าทันสื่อให้ผู้สูงอายุที่มีภูมิหลังแตกต่างกัน มีความง่าย สนุก และสอดคล้องกับวิถีวัฒนธรรมของผู้สูงอายุไทย และยังมีความยืดหยุ่นที่สามารถนำไปปรับประยุกต์ใช้ให้เหมาะสมกับผู้สูงอายุในแต่ละภูมิภาคหรือท้องถิ่นได้ หรือแม้กระทั่งนำไปปรับใช้กับกลุ่มวัยอื่น ๆ

การออกแบบหลักสูตรฯ ตั้งอยู่บนฐานคิด “รู้ทันตนเอง รู้ทันสื่อ” มีเนื้อหาหลัก 5 บทด้วยกัน ได้แก่

• บทที่ 1 รู้ทันสื่อ รู้ทันโลก
• บทที่ 2 เราเลือกสื่อเอง
• บทที่ 3 สื่อบอก สื่อหลอก
• บทที่ 4 รู้ทันตนเอง
• บทที่ 5 คาถารู้ทันสื่อ (หยุด คิด ถาม ทำ)

โดยทั้งหมดเน้นการเรียนรู้ผ่านกิจกรรม หรือ Activity based ที่สามารถดึงดูดความสนใจ และสร้างการจดจำของผู้สูงอายุได้อย่างมีประสิทธิภาพ สามารถดาวน์โหลดได้ฟรีที่ https://rilca.mahidol.ac.th/documents/PublicationMultimedia/EBooks/ElderCurriculum/

Workshop on “The joy of Aging with Media Literacy Program”

The Communication for Development Research Group, RILCA, Mahidol University, under the direction of Assoc Prof Dr Kwanchit Sasiwongsaroj, Asst Prof Dr Theeraphong Boonrugsa, Dr Siritorn Bhibulbhanuvat, and Dr Narongdej Phanthaphoommee, conducted a workshop on “The Joy of Aging with Media Literacy Program” on 15 December 2022 at the Chiang Rak Noi Subdistrict Municipality School, Phra Nakhon Si Ayutthaya Province. It was a privilege to work with Nippon Hoso Kyokai (NHK), Japan’s sole public broadcaster, to produce a documentary that was broadcast in 160 countries around the world.