พิพิธภัณฑ์มานุษยวิทยาวัฒนธรรม เริ่มเปิดตัวขึ้นในวโรกาสที่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระกรุณาเสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดอาคารของสถาบันฯ ในวันที่ 24 ธันวาคม พ.ศ. 2544

ที่ผ่านมา: พิพิธภัณฑ์แห่งนี้เป็น "แหล่งเรียนรู้" ที่จัดแสดงเรื่องราวที่บอกเล่าการเดินทางที่นำไปสู่ผลงานด้านวิชาการและเติบโตก่อกำเนิดหลักสูตรการเรียนสอนในสาขาวิชาต่างๆ ของสถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาชนบท (ชื่อเดิม) ปัจจุบันได้เปลี่ยนชื่อเป็น สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเอเชีย ตามการขยายขอบเขตงานการศึกษาและวิจัย จากชนชาติพันธุ์กลุ่มย่อย สู่ชุมชนพื้นราบในประเทศ และขยายสู่กลุ่มชาติพันธุ์ในประเทศเพื่อนบ้าน ในเรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับภาษาและวัฒนธรรม

ปัจจุบัน: พิพิธภัณฑ์ กำลังอยู่ในระหว่างการปรับปรุง